Próchnica a zatrzymanie wody w glebie
Próchnica to materiał organiczny zdegradowany do stanu stabilnego, bogaty w składniki organiczne. Gleby bogate w próchnicę mają lepszą zdolność do magazynowania wody. Dzięki swojej dużej pojemności retencyjnej, próchnica może absorbować i przechowywać znaczną ilość wody deszczowej. Jest to szczególnie korzystne w okresach suszy, ponieważ gleby z dużą ilością próchnicy są w stanie dostarczyć wodę roślinom przez dłuższy okres czasu. Każde 0,5% zawartości próchnicy pozwala na zmagazynowanie dodatkowych 80 m3/ha wody, co odpowiada 8 mm opadu. Dlatego też kluczowe w budowaniu próchnicy są m.in. regularne dostarczanie glebie materii organicznej i wapnowanie. Dla zatrzymania wody w ziemi dzięki m.in. ograniczeniu jej spływu powierzchniowego można stosować mulczowanie. Chodzi o pozostawianie na powierzchni ziemi i w jej wierzchniej warstwie resztek pożniwnych i roślinnych. Mulcz to warstwa materiału organicznego (na przykład słomy), która jest rozkładana na powierzchni gleby. Mulcz ma wiele korzyści, w tym zapobieganie erozji gleby poprzez ograniczanie oddziaływania deszczu i wiatru na powierzchnię ziemi. Zmniejszenie parowania wody poprzez utrzymywanie wilgoci w glebie. Regulowanie temperatury ziemi, chroniąc rośliny przed ekstremalnymi temperaturami. Zapobieganie wzrostowi chwastów poprzez zaciemnienie powierzchni gleby. Mulcz z jednej strony ogranicza spływ i parowanie wody, ale też wydłuża nagrzewanie się ziemi, co ma wpływ m.in. na opóźnienie zasiewu gatunków jarych wiosną, wydłużenie ich wschodów i narażenie długo kiełkujących nasion na atak chociażby grzybów zgorzelowych. Generalnie jednak mulcz uważany jest za jeden z najlepszych sposobów zapobiegania erozji wodnej i wietrznej gleby.

Uprawa a zatrzymanie wody w glebie
Generalnie im częstsza uprawa tym glebie trudniej zatrzymać wodę. Najefektywniejsza pod tym względem jest orka, której samo tylko wykonanie powoduje stratę 6 mm/m2 wody. Dalsze straty spowodowane są parowaniem ze świeżo przewróconej gleby. Dlatego jeśli już orzemy, to tylko z wałem zagęszczającym, np. podwójnym typu Campbell czy kombinacją Campbell + Crosskill, który dodatkowo kruszy glebę. Uprawa jednak jest niezbędna, żeby woda wsiąkała w głębsze warstwy profilu glebowego. Pamiętać jednak należy, że np. zastosowanie głębosza bez ponownego zagęszczenia ziemi będzie miało efekt podobny do orki jeśli chodzi o straty wody. Dlatego też glebę powinno się zagęścić w miarę możliwości na taką samą głębokość, na jaką wykonało się uprawę. Przy głęboszu jest to trudne, a dodatkowo kluczowe jest tu zamknięcie szczelin przez niego wykonanych. Ważna uwaga – lepiej głęboszować glebę zbyt suchą, niż zbyt wilgotną. W tym drugim przypadku elementy robocze mogą ją zamazać wewnątrz, a wtedy powstaną zagęszczenia nie do przebicia przez korzenie. Uprawa rolnicza ma istotny wpływ na zatrzymywanie wody w krajobrazie. Odpowiednie praktyki uprawowe mogą pomóc w zatrzymywaniu wody deszczowej, co ma korzystny wpływ na bilans wodny oraz zapobiega erozji gleby. Takim sposobem uprawy będzie bezorkowa i ultra-płytka uprawa bezorkowa oraz Strip-Till.

Ultra-płytka uprawa gleby, a jeszcze lepsze zatrzymanie wody
Ultra-płytka uprawa gleby przyczynia się do znacznego zatrzymywania wody w glebie. Ta innowacyjna technika charakteryzująca się niewielką głębokością przetwarzania ziemi umożliwia skuteczne retencjonowanie opadów deszczu. Dzięki temu gleba działa jak naturalna "gąbka" wchłaniając i magazynując wodę, która staje się dostępna dla roślin. To nie tylko przeciwdziała erozji ziemi, ale także pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu wilgoci, co z kolei przekłada się na zdrowsze rośliny i wyższe plony. Ultra-płytka uprawa jest zatem kluczowym narzędziem w zrównoważonym zarządzaniu zasobami wodnymi w rolnictwie. Firma Rolmako posiada całą gamę maszyn do ultra-płytkiej uprawy gleby od wałów nożowych przez brony mulczowe, rotacyjne i talerzowe po kombinacje kultywatora z broną mulczową.

Uprawa bezorkowa pomocna w zarządzaniu zasobami wodnymi
Uprawa bezorkowa to technika rolnicza, która znacząco przyczynia się do zatrzymywania wody w glebie. W przeciwieństwie do tradycyjnej orki, która naraża ziemię na erozję i wysychanie, uprawa bezorkowa zachowuje strukturę gleby i warstwę organiczną na jej powierzchni. Dzięki temu deszczówka jest lepiej wchłaniana, a wilgoć zatrzymywana w ziemi na dłużej. To nie tylko chroni glebę przed erozją, ale również tworzy optymalne warunki dla zdrowego wzrostu roślin. W rezultacie, uprawa bezorkowa jest ważnym narzędziem w zrównoważonym rolnictwie, które pomaga w optymalnym zarządzaniu zasobami wodnymi i zwiększa efektywność produkcji rolnej.

Utrzymanie odpowiedniego poziomu wilgoci, a uprawa pasowa typu Strip-Till
Uprawa pasowa typu Strip-Till to system uprawy roli, który skupia się na zatrzymywaniu wody w glebie. Ta metoda polega na uprawie pasków ziemi o wąskiej szerokości pozostawiając resztę pola w stanie naturalnym lub pokrywając ją materiałami organicznymi. To podejście pozwala na efektywne magazynowanie wody, ponieważ zachowuje strukturę gleby i pokrywę roślinną. Dzięki temu opady deszczu są skutecznie wchłaniane i zatrzymywane w obszarach uprawnych, co pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu wilgoci w ziemi. Uprawa pasowa Strip-Till to doskonały przykład zrównoważonej praktyki rolniczej, która wspiera zarządzanie zasobami wodnymi, minimalizuje erozję gleby i przyczynia się do wysokich plonów.

Podsumowanie
Magazynowanie wody w ziemiach i odpowiednie zarządzanie nią są istotnymi czynnikami dla zrównoważonej produkcji rolnej i ochrony środowiska. Dlatego ważne jest dostosowanie praktyk uprawowych do konkretnych warunków glebowych i klimatycznych w danym regionie.