Międzyplony, jak z nimi postępować, czym wysiać, jak głęboko wysiać, jak głęboko uprawiać pod międzyplon, czego unikać na polu przed wysiewem międzyplonu, czym niszczyć międzyplon przed uprawkami przedsiewnymi lub przed zimą, jak postępować z międzyplonem na wiosnę



Międzyplony to uniwersalne „lekarstwo” na żyzność gleby

Międzyplony dają wiele korzyści. Najważniejsze z nich to okrycie gleby, co zapobiega erozji, poprawiają obieg składników pokarmowych, dostarczają materię organiczną i przede wszystkim korzystnie oddziałują na strukturę ziemi.


Uprawiając międzyplony trzeba przestać je traktować jako źródło dodatkowych płatności. Dotyczy to także terminu siewu. Wysiewając międzyplon, który ma okrywać pole do wiosny nie warto czekać z jego siewem do końca września jak dopuszczają to przepisy związane z ekoschematami. O międzyplonie musimy myśleć jak o roślinie uprawianej w plonie głównym, trzeba go traktować jak dobrą lokatę kapitału, która przyniesie korzyści w przyszłości. Międzyplon oceniamy nie tylko po ilości masy wytworzonej na powierzchni gleby, liczy się przede wszystkim masa korzeni, które pozostają w ziemi.


Dobierając gatunki roślin do międzyplonu musimy mieć określone cele, jakie chcemy osiągnąć na polu. Może to być m.in. wiązanie azotu przez gatunki motylkowate lub drenowanie gleby przez uprawę roślin głęboko korzeniących się. Oba te cele można osiągnąć decydując się na wysiew mieszanek poplonowych, w których skład może wchodzić nawet 20 różnych gatunków roślin.


Podział międzyplonów
Uprawę międzyplonów należy podzielić na dwie grupy: międzyplony ścierniskowe i międzyplony ozime, które będą okrywać glebę do wiosny. W przypadku pierwszej grupy gdzie po międzyplonie wysiewane będą oziminy np. pszenica trudno osiągnąć takie korzyści jak z uprawy międzyplonów ozimych. Tutaj trzeba starannie dobierać składniki międzyplonu. Ważne jest, aby rośliny szczelnie okrywały glebę i ją zacieniały, co ograniczy parowanie wody. Warto dobierać gatunki, które oszczędnie gospodarują wodą, aby nie zabrakło jej dla rośliny uprawianej w plonie głównym.


Zadbaj o dobrą obróbkę ścierniska
Pierwszym zabiegiem uprawowym przed wysiewem międzyplonów jest uprawa pożniwna. Należy ją wykonać starannie, ponieważ ten zabieg w przypadku międzyplonów ścierniskowych, po których jesienią będziemy wysiewać plon główny będzie jedynym zabiegiem uprawowym. Słoma musi być równomiernie pocięta i rozłożona na polu, w miejscach gdzie będzie jej więcej siewki poplonu będą miały utrudnione wschody.


Głębokość wysiewu
Warto pamiętać, że nasiona roślin poplonowych, które mają wysoką MTZ np. groch, bobik trzeba wysiewać na znacznie większą głębokość (nawet 4 – 5 cm) niż nasiona gatunków drobnonasiennych np. facelia czy gorczyca (tutaj maksymalna głębokość siewu 2- 3 cm). Dlatego decydując się na mieszankę poplonową analizujmy jej skład również pod kątem głębokości siewu. W przypadku wysiewu gatunków np. groch i facelia dopuszcza się rozdzielenie siewu tych gatunków. Ciężki groch wysiewany jest rzutowo na uprawioną glebę, a lekkie nasiona wysiewane są podczas uprawy broną talerzową lub tradycyjnym agregatem uprawowo-siewnym. To kosztowny i pracochłonny zabieg, ale grube i drobne nasiona zawsze umieszczamy na odpowiedniej głębokości. W przypadku gotowych mieszanek poplonowych musimy iść na kompromis i tak dobrać głębokość siewu np. 3 cm, aby stworzyć dobre warunki do wschodów grubych i drobnych nasion.


Siewniki do poplonów
Oferta Rolmako obejmuje pełną paletę siewników poplonowych APV począwszy od najprostszych wersji rzutowych (tylko do małych szerokości roboczych) na pneumatycznych siewnikach kończąc. W wersjach pneumatycznych nasiona wyganiane są ze zbiornika wałkami nasiennymi i transportowane elastycznymi przewodami do miejsca ich aplikacji. To rozwiązanie jest znacznie lepsze, ponieważ lekkie nasiona poplonów nie są narażone na podmuchy, które mogą je znosić podczas silnego wiatru. W przypadku międzyplonu ozimego jego siew można także połączyć z uprawą pożniwną. Często tutaj rolnicy wykonują pierwszą uprawę, a siew międzyplonów realizowany jest podczas drugiej, nieco głębszej uprawy. To sensowne rozwiązanie, bo słoma jest już częściowo poddana mineralizacji, a głębsza uprawa sprzyja jej dokładnemu wymieszaniu. Siewnik poplonu może zostać zamontowany w większości maszyn uprawowych Rolmako np. brona talerzowa, kultywator ścierniskowy czy brona mulczowa.


Kiedy wysiewać poplon?
Termin siewu, zwłaszcza w przypadku międzyplonów ozimych trzeba tak dobierać, aby rośliny jesienią nie zdążyły zakwitnąć i wydać nasion. Mogą być one zachwaszczeniem w uprawie głównej, którą planujemy wysiać wiosną. Poza tym większość roślin w czasie kwitnienia zaczyna wytwarzać spore ilości lignin, substancji usztywniających łodygi, co nie sprzyja mineralizacji części nadziemnych międzyplonu.


Uprawa międzyplonu, jakie maszyny?
Do niszczenia międzyplonu warto wykorzystywać maszyny uprawowe, których pierwszym elementem roboczym jest wał nożowy. Rolmako oferuje wał nożowy, który można zamontować m.in. do bron talerzowych. Taki wał potnie łodygi poplonu na równe odcinki, co sprzyja jego mieszaniu i szybszej mineralizacji. Uprawiając poplon tradycyjną broną talerzową bez wcześniejszego pocięcia międzyplonu istnieje ryzyko, że łodygi roślin będą układane w tzw. warkocze. Kolejnym dobrym rozwiązaniem do pracy z międzyplonami jest wykorzystanie wału nożowego TurboCut zawieszonego na przednim TUZ. Wtedy z tyłu pracujemy broną talerzową lub kultywatorem. Pracując takim zestawem mamy pole gotowe do siewu w jednym przejeździe. Gdy dysponujemy siewnikiem do uprawy bezorkowej podczas cięcia poplonu wałem TurboCut możemy wysiewać roślinę już w plonie głównym wykorzystując np. bronę talerzową ze sprzęgiem do siewnika lub zestaw uprawowo-siewny z nadbudowanym siewnikiem. Wał TurboCut to uniwersalne narzędzie, które można wykorzystywać solo lub w połączeniu z innymi maszynami. Pamiętajmy, łączenie kilku zabiegów w jednym przejeździe to oszczędność nie tylko czasu i paliwa, ale także ograniczenie liczby przejazdów po polu, co prowadzi do zagęszczenia gleby i pogorszenia warunków wzrostu uprawy w plonie głównym. Wał TurboCut idealnie sprawdzi się także podczas pierwszej uprawy międzyplonu ozimego wiosną. Suche rośliny zostaną rozdrobnione, a gleba lekko wzruszona, co ograniczy parowanie wody. Maszyny z oferty Rolmako pomocne przy uprawie międzyplonów: siewniki APV, wał nożowy montowany w bronie talerzowej U693, U652 lub SpeedCutter, wał nożowy ProCut oraz wał TurboCut.


Podsumowanie :
Uprawa międzyplonu, czyli równoczesna uprawa dwóch lub więcej gatunków roślin w tym samym obszarze w celu uzyskania korzyści z ich współistnienia ma wiele pozytywnych aspektów zarówno dla gleby, jak i dla uprawy głównej. Międzyplony, zwłaszcza te o głębokim systemie korzeniowym, pomagają w przewietrzaniu ziemi, co poprawia jej strukturę. Pozostałości po międzyplonach pocięte i włączone do gleby zwiększają zawartość materii organicznej poprawiając jej jakość. Rośliny międzyplonu stanowią osłonę dla ziemi, co zmniejsza ryzyko erozji wodnej i wietrznej. Międzyplony konkurują z chwastami o dostęp do światła, wody i składników odżywczych, co może naturalnie ograniczyć ich wzrost. Niektóre rośliny, takie jak rośliny motylkowe (np. groch, bobik), mają zdolność do wiązania azotu z atmosfery dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi. Azot ten może być następnie wykorzystywany przez inne rośliny. Uprawa międzyplonu jest więc techniką, która przynosi wiele korzyści w rolnictwie zrównoważonym i ekologicznym. Pomaga ona w optymalizacji zasobów i zwiększeniu wydajności rolnictwa przy jednoczesnym dbaniu o środowisko.