POWRÓT DO STRONY
ROLMAKO.PL
Jak zwiększyć zawartość próchnicy w glebie, płodozmian, resztki pożniwne, obornik, uprawa
Większa zawartość próchnicy to lepsza gleba
Zwiększenie zawartości próchnicy nie jest proste, ale możliwe. Podniesienie jej poziomu o 0,5% pozwala na zatrzymanie dodatkowo około 80 m3 wody na każdym hektarze – odpowiada to opadowi 8 mm. Jest zatem o co walczyć.
Przede wszystkim należy skupić się na regularnym dostarczaniu materii organicznej do gleby. Sporadyczne nawożenie organiczne lub mieszanie słomy z ziemią oznacza, że to co uda się wprowadzić do niej ulegnie mineralizacji i częściowo zostanie wykorzystane przez rośliny uprawne, a częściowo utracone – straty węgla w postaci CO2.
Zawartość próchnicy w glebie możemy zwiększyć poprzez:
- odpowiedni płodozmian
- nawozy naturalne
- pozostawianie resztek pożniwnych na polu
- uprawę
Płodozmian
Niekorzystny dla zawartości materii organicznej, z której powstaje próchnica jest uproszczony płodozmian, w którym przeważają zboża. Takie płodozmiany niestety dominują w polskich gospodarstwach. Poniżej zestawienie roślin mających ujemny i dodatni wpływ na zawartość materii organicznej w glebie.
Źródło: IUNG, w przypadku konkretnych upraw współczynnik odnosi się do 1 ha.
*) Bobowate – mniejszy współczynnik gatunki na suche nasiona, większy drobnonasienne na zielonkę.
Dominujące w uprawie zboża odpowiadają zatem za degradacje ponad pół tony materii organicznej na każdym hektarze, jeszcze gorzej wypadają okopowe, których uprawa pozbawia nas 1,4 t/ha materii organicznej.
Nawozy naturalne
Choć jak wynika z powyższej tabelki efekt 1 tony obornika nie jest imponujący, jeśli chodzi o zwiększanie materii organicznej w glebie, jednak już dawka np. 25 t/ha nawozu ma spory wpływ na poprawę zawartości materii organicznej w glebie – 1,75. Poza tym nawozy naturalne zawierają konkretne ilości cennych składników pokarmowych wykorzystywanych przez rośliny uprawne.
Zawartość w kg/t lub m3
Resztki pożniwne
Każde resztki pożniwne będą wpływać pozytywnie na zwiększanie zawartości materii organicznej w glebie, a tym samym próchnicy. W przypadku roślin okopowych czy zbóż będziemy mówić raczej o zmniejszaniu negatywnego wpływu ich uprawy na zawartość próchnicy. Po buraku cukrowym plonującym na poziomie 80 t/ha na polu pozostaje około 60 t liści, a każda zawiera 3–4 kg N, 0,8–1 kg P2O5, 5–6 kg K2O, 0,8–1 kg MgO i 0,3 kg czystej S. Istotna jest odpowiednia obróbka ścierniska, aby optymalnie wykorzystać wszystkie korzyści, jakie resztki pożniwne mogą oddać glebie.
Głębokość uprawy
Płytkie przykrycie sprawia, że resztki pożniwne na powierzchni gleby chronią ją przed erozją wodną i wietrzną, działają jak naturalny mulcz redukując parowanie wody z powierzchni ziemi. Resztki na powierzchni mogą stymulować aktywność powierzchniowych mikroorganizmów glebowych. Wadą płytkiego przykrycia mogą być szkodniki, które korzystają z resztek jako schronienia lub źródła pożywienia. Resztki na powierzchni mogą rozkładać się wolniej w porównaniu do tych, które zostały włączone w glebę.
Resztki zakopane głęboko w ziemi mogą szybciej się rozkładać dzięki lepszemu kontaktowi z mikroorganizmami glebowymi. Włączenie materii organicznej w głębsze warstwy poprawia strukturę i zdrowie ziemi na większej głębokości. Głębsza uprawa może usunąć resztki z powierzchni, czyniąc glebę bardziej podatną na erozję. Brak mulczu z resztek na powierzchni może prowadzić do szybszego parowania wody z ziemi.
Uprawa - jakie narzędzia wybrać?
Niewłaściwymi technikami agrotechnicznymi bardzo łatwo można przyczynić się do degradacji materii organicznej w glebie. Jeśli np. po żniwach źle wymieszaną z glebą słomę przyorzemy w zbyt wilgotnych warunkach, to w następnym roku kolejną uprawą wyrzucimy ją na powierzchnię i utracimy, bo ulegnie ona najzwyczajniej rozpadowi. Dlatego też każda uprawa powinna być przeprowadzona tak, by jak najlepiej wymieszać resztki pożniwne z glebą. Idealnie byłoby to zrobić do głębokości 30 cm trzy-belkowym kultywatorem uprawowym Rolmako U436.
Pamiętajmy, że uprawa zbyt mokrej ziemi zawsze będzie gorsza niż uprawa przesuszonej. Zamazanie samej gleby spowoduje, że resztki pożniwne i roślinne będą się rozkładać w warunkach beztlenowych, a to spowoduje ich gnicie zamiast mineralizacji i humifikacji. W związku z tym z takich resztek nie powstanie próchnica. Próchnica nie powstanie też z resztek pozostawionych na powierzchni gleby. Dużą ilość słomy po żniwach np. po wysoko plonujących zbożach czy kukurydzy trudno jest wymieszać w jednym przejeździe talerzówką czy gruberem. W takim przypadku wymagana jest nawet 2-krotna uprawa, najpierw na niewielką głębokość np. 5 cm przerywającą parowanie wody i wstępnie mieszającą resztki, a potem na większą, przynajmniej 15 cm dla dokładnego wymieszania resztek. Wyjątkiem od tej reguły będzie zastosowanie kombinacji narzędzi włączając do pracy przedni TUZ z podwójnym wałem nożowym ProCut lub TurboCut we współpracy z dowolną broną talerzową. Jeżeli chcemy przykryć słomę głęboko jednym przejazdem roboczym efekt ten osiągniemy dzięki agresywnemu kątowi natarcia talerzy ciężkiej brony ścierniskowej U671. Jeżeli chcemy uprawiać płytko optymalne rezultaty osiągniemy broną talerzową SpeedCutter wyposażoną w przedni wał nożowy. Przejazdy najlepiej wykonać pod kątem do poprzedniego.
Terminologia
CO2 - Dwutlenek węgla - gaz potrzebny do fotosyntezy dla rośliny.
