Gleby brunatne i płowe – zajmują nieco ponad połowę wszystkich gleb. W zależności od skały macierzystej docelowo określa się je na klasę bonitacyjną III i IV (podłoże składające się z piasku), rzadziej na klasę II (podłoże gliniaste).
Gleby bielicowe – zajmują około 25% powierzchni kraju, to gleby o podłożu piaszczystym i żwirowym, które klasyfikuje się dziś do klas V i VI.
Czarnoziemy – zajmują 1% kraju, mają podłoże lessowe bogate w wapń i magnez. Powstały przez dostarczanie do podłoża sporej ilości materii organicznej, głównie na terenach bujnie porośniętych m. in. trawami. Mają one zatem głęboki poziom próchniczny o wysokiej zawartości kationów wapnia i magnezu. Dlatego też są to najżyźniejsze gleby.
Czarne ziemie – ich bazą są gliny, iły i twory pylaste wysycone wapniem, które kiedyś stanowiły tereny bagienne. Dziś są to płaskie zaniżone tereny stanowiące około 1% powierzchni kraju. Są bardzo żyzne, podobnie jak czarnoziemy.
Mady – stanowią 5% naszych gleb. Powstały przez naniesienie materiału przez wody (rzeki). Cechuje je warstwowość profilu, czyli obecność różnych poziomych obszarów o różnym składzie. To jedne z najbardziej żyznych polskich gleb.
Rędziny – są żyzne, stanowią około 1% naszych gleb. Powstały na skałach wapiennych, są więc wysycone wapniem i magnezem. Ich profil glebowy jest płytki, zawiera sporo żwiru i kamieni, przez co z jednej strony są trudne w uprawie (stąd można spotkać się z ich klasyfikacją do klas III–V) i jednocześnie podatne na erozję.

Najczęściej występujące w naszym kraju gleby płowe mogą mieć podłoże piaszczyste lub nawet gliniaste. Dlatego też zaliczane są do gleb odpowiednio od bardzo lekkich do średnich. Podłoże gliniaste gwarantuje lepsze zmagazynowanie wody opadowej i jej podsiąkanie do warstwy ornej. Jeśli gleba płowa ma podłoże piaszczyste to nie będzie magazynować wody, co jest obecnie największym problemem takich stanowisk. Sama warstwa orna takich ziem ma również ograniczone możliwości zatrzymania wody przez dominację porów dużych, tzw. makroporów (patrz rozdział 1e – Pojemność wodna gleby).

Co to jest profil glebowy oraz jego budowa
Profil glebowy to pionowy przekrój gleby ujawniający jej morfologię, czyli budowę. Można na nim wyróżnić poziomo usytuowane tzw. poziomy genetyczne, które różnić się będą składem mineralnym, zawartością próchnicy, strukturą i barwą. Dla rolnika najważniejszy będzie poziom organiczny i poziom próchniczny, czyli dwie wierzchnie warstwy gleby zawierające materię organiczną i próchnicę. Na przekroju poziomy te mają zazwyczaj barwę ciemną i jest ona tym ciemniejsza, im więcej materii organicznej i próchnicy zawierają.

Prawidłowo wykonany profil glebowy ma 1,5 metra głębokości. Wtedy można całościowo określić cechy fizyczne, czyli stan gleby, głębokość warstwy ornej, stan podglebia (obszaru bezpośrednio pod warstwą orną) i zakłócenia w strukturze gleby jak wszelkie zagęszczenia, w tym podeszwę płużną. Na zdjęciu powyżej widzimy ziemię płową klasy IVb z wyraźnie odciętą warstwą próchniczną (orną) od warstwy piaszczystej. To oznacza, że w tym konkretnym przypadku gleba wymaga systematycznego dostarczania materii organicznej dla zwiększenia jej pojemności wodnej i poprawy struktury. Podłoże sprawia, że na tej konkretnej działce podsiąk jest ograniczony, podobnie zresztą jak możliwość ziemi do zatrzymania wody.

Terminologia
Klasa bonitacyjna – klasa gruntu określana w ramach gleboznawczej klasyfikacji gruntów na podstawie urzędowej tabeli gruntów określająca jakość gleby pod względem jej wartości użytkowej.
Gleby lessowe – to gleby wytworzone z wierzchniej warstwy lessu. Ich skład sprawia, że są one szczególnie urodzajne i nie wymagają intensywnego nawożenia, bardzo dobrze magazynują wodę, posiadają dobry stosunek wodno-powietrzny.
Poziom próchniczny – idealny powinien wynosić około 5% w żyznej glebie uprawnej, natomiast większość gleb w Polsce ma zawartość próchnicy na poziomie 1,5-2%, a zdarzają się gleby o zawartości nawet 0,5%.