Blog

Zaplanuj uprawę… Solidnie przygotuj gleby pod siew!

Podstawą dobrych wschodów jest zapewnienie nasionom dostatecznej ilości wody, ciepła i powietrza. Zadania te spełnia uprawa przedsiewna, która powinna także zapewnić uzyskanie właściwej, gruzełkowatej struktury wierzchniej warstwy gleby. Uporządkowanie podłoża ma duży wpływ na jej retencję, czyli jest miarą zdolności ziemi do zatrzymywania wody opadowej.

Wprowadzenie

Silny fundament dla prawidłowego rozwoju plonu może zagwarantować jedynie staranne podejście do przygotowania pola pod zasiew. Tylko właściwe zrozumienie i uwzględnienie tej silnej zależności między właściwościami siedliska, a efektywnością produkcji może prowadzić do maksymalizacji korzyści w rachunku ekonomicznym gospodarstwa. Dobrego podłoża pod siew nasion należy upatrywać we właściwej strukturze gleby, nie nadmiernie zagęszczonej, jednakże doprawionej w sposób zasadny z rodzajem ziemi, uwzględniając kompromis między nadmiernym osuszaniem, a swobodnym odprowadzaniem nadmiaru wody opadowej.

Na czym polega uprawa przedsiewna?

Proces, który zachodzi, żeby z małego nasionka powstała roślina gotowa do dalszej sprzedaży lub przetworzenia jest bardzo długi. Aby otrzymać bogaty plon, który będzie nagrodą za nasze wysyłki niezbędne jest m.in. odpowiednie przygotowanie gleby. Na czym polega uprawa przedsiewna? Jakie maszyny warto wykorzystać w tym procesie? I dlaczego ma on tak duże znaczenie? Na te i inne pytania odpowiadamy. Uprawa przedsiewna to różnego rodzaju czynności z wykorzystaniem zaawansowanych maszyn rolniczych. Ich celem jest stworzenie optymalnych warunków, które umożliwiają wzrost i rozwój wybranych przez nas roślin. Uprawa przedsiewna jest też sposobem na zapewnienie odpowiedniego stanu gleby, a także na zagwarantowanie roślinom dostępu do wody, tlenu i niezbędnych składników pokarmowych.Wszystkie te czynności pomagają też poprawić możliwość wzrastania systemu korzeniowego roślin i sprawiają, że uprawa jest bardziej efektywna. 

Uprawa przedsiewna podstawą dla bogatego plonu

Odpowiednia uprawa gleby przed siewem zapewnia terminowe i równe wschody roślin. Szybkie kiełkowanie oraz prawidłowy rozwój początkowy jest istotnym czynnikiem w budowaniu wysokiego plonu. Pole przed siewem powinno być równomiernie uprawione na całej powierzchni przy jednoczesnym zachowaniu odpowiedniej struktury. Idealnym rozwiązaniem są bierne agregaty uprawowe łączące w sobie wiele narzędzi. Pozwalają na uprawę najcięższych gleb w jednym przyjeździe po orce. W stosunku do agregatów aktywnych mają mniejsze zapotrzebowanie na moc, a praca nimi jest znacznie wydajniejsza. Dobra maszyna powinna utrzymywać stałą głębokość pracy, równomiernie kruszyć bryły, wyrównywać powierzchnię oraz konsolidować uprawioną glebę.

Głębokość uprawy równa głębokości siewu

Przedsiewne przygotowanie roli powinno być wykonane na głębokość siewu nasion, który w dużym stopniu decyduje o szybkości i równomierności wschodów roślin. Jest ona zatem dostosowana do wielkości nasion, ilości nagromadzonych w nich substancji pokarmowych, sposobu kiełkowania i wschodów, zapotrzebowania roślin na wodę w czasie pęcznienia i na tlen podczas biochemicznych przemian związków zapasowych. Uprawa buraka wymaga płytkiego siewu nasion na głębokość 2-3 cm, ponieważ kiełki mają małą siłę przebicia gleby, w szczególności ze skłonnością do zlewania. Na podobną głębokość powinna być wykonana uprawa przedsiewna dla drobnych nasion rzepaku, lucerny czy zbóż natomiast w przypadku dużych, np. kukurydzy, kapilary powinny być zamknięte na głębokości 5 cm na glebach zwięzłych i wilgotnych oraz na 7-8 cm - na glebach lżejszych i suchych.

Błędy przy uprawie przedsiewnej

Wiosną, podczas zabiegów uprawowych przygotowujących rolę do siewu często popełniane są błędy, które obniżają plon roślin. Przedwczesne rozpoczęcie prac przy nadmiernej wilgotności gleby, czyli przy braku odpowiedniej nośności powoduje, że po kołach maszyn i ciągników na powierzchni pola pozostają głębokie koleiny. W tych miejscach zostaje zniszczona struktura gleby, wskutek czego kiełkowanie nasion i rozwój roślin jest poważnie ograniczony. Błędem jest także nadmierna liczba uprawek lub zbyt duża prędkość robocza oraz stosowanie aktywnych maszyn uprawowych na lekkich glebach, w wyniku czego następuje rozpylenie gleby sprzyjające erozji i zaskorupieniu. Wadliwa jest także za głęboka uprawa przedsiewna, która prowadzi do zniszczenia kapilarnego systemu podsiąkania wody, a więc przesuszenia gleby i utrudnionego kiełkowania nasion. Gleba bezpośrednio zakrywająca nasiona musi mieć drobną strukturę gruzełkowatą, a warstwa wierzchnia grubą, co zapewnia dopływ powietrza do kiełkujących nasion oraz szybkie ogrzewanie się zewnętrznej struktury podłoża.

Gleba dobrze przygotowana pod siew

Optymalne warunki do wzejścia i rozwoju roślin istnieją wtedy, gdy wysiane nasiona stykają się od dołu z wilgotną, niewzruszoną przez uprawę warstwą gleby, a z wierzchu są przykryte gruzełkowatą, spulchnioną, ale nierozpyloną warstwą nagrzanej roli zapewniającą dobry dostęp powietrza do nasion. Intensywność i dokładność rozdrobnienia wierzchniej warstwy gleby musi być taka, aby zależnie od rodzaju gleby pozwalała na wchłonięcie nawet niewielkich ilości wody, a jednocześnie umożliwiała łatwe wydostanie się roślin na powierzchnię i aby gleba nie była podatna na zlewanie i zaskorupianie się. Nadmiernie rozdrobnione i rozpylone podłoże w razie wystąpienia opadów po siewie może zaskorupić się, co utrudni wschody. Dlatego wyrównana powierzchnia roli powinna być pokryta gruzełkami o średnicy 0,5-2,5 mm, co zapobiega zlewaniu się gleby podczas opadów deszczu, a następnie powstawaniu skorupy glebowej. Zagęszczenie gruntu pola pod nasionami powinno wynosić 1,4-1,5 g/cm3, co odpowiada porowatości gleby pożądanej przez rośliny. Taka struktura powierzchni ziemi wokół nasion przyspiesza wschody o kilka dni i zwiększa liczbę wzeszłych nasion o 8-14 proc.

Warstwy głębsze również istotne dla przyszłych wschodów

Podczas uprawy wiosennej równie ważne jak stopień rozdrobnienia wierzchniej warstwy roli jest zachowanie warstw głębszych pod nasionami w nienaruszonym stanie, tj. w takim, jaki powstał w wyniku strukturotwórczych procesów zachodzących w zaoranej glebie. Taki stan gleby zapewnia bowiem optymalne warunki rozwoju zarówno w fazie wschodów, jak i w okresie wegetacji. W fazie kiełkowania umożliwia on dobry dopływ wody do nasion, a w późniejszych fazach wegetacji zapewnia właściwy rozwój korzeni. Spełnienie tego wymogu jest możliwe przez trafny wybór narzędzi do uprawy przedsiewnej i odpowiednie ich stosowanie.

Zły wybór narzędzi uprawowych i błędy agrotechniczne

Zastosowanie niewłaściwego narzędzia lub popełnione błędy agrotechniczne prowadzące do nierówności pola, niedokładnego kopiowania powierzchni i kolein po kołach ciągników i maszyn powodują, że spulchnienie roli na głębokość siewu nasion jest poważnie utrudnione lub wręcz niemożliwe i dlatego wykonuje się je kilka centymetrów głębiej. Taki sposób uprawy przedsiewnej powoduje, że nasiona są układane na warstwie gleby wtórnie zagęszczonej, o zniszczonym podsiąkaniu wody, w której z czasem nastąpi dopiero odbudowanie struktury kapilar. Powoduje to opóźnione i nierównomierne wschody.

Tyle zabiegów uprawowych, ile jest konieczne

W technologii uprawy przedsiewnej powinno się przestrzegać zasady: "tyle zabiegów, ile konieczne". Przy braku opadów ta zasada nabiera dodatkowego znaczenia. Optymalnym rozwiązaniem jest wykonanie tylko jednego przejazdu agregatem do uprawy przedsiewnej, tuż przed siewem. Nie będzie to możliwe, jeśli jesienią pole po orce nie zostało wyrównane. Jest to błąd agrotechniczny poważny i zarazem kosztowny, ponieważ wyrównanie powierzchni pola wymaga kilku przejazdów roboczych. Podczas uprawy gleba ulega zagęszczeniu w koleinach kół ciągnika. Ponadto, a co jest szczególnie niekorzystne, na głębokości siewu pole będzie miało różną wilgotność wskutek umieszczenia stosunkowo luźnej i przesuszonej ziemi w bruzdach między skibami. W miejscu byłej bruzdy musi nastąpić odbudowa systemu podsiąkania wody glebowej, co może być wręcz niemożliwe, jeśli wystąpi wiosenna susza.

Zależność uprawy w stosunku do wilgotności gleby

Na glebach lekkich uprawa powinna być tym bardziej uproszczona, im gorsze są warunki wilgotnościowe. Trudne w obróbce pola są ziemie ciężkie i bardzo ciężkie, ponieważ optymalna wilgotność trwa bardzo krótko. Uprawa takich gleb zarówno przy zbyt małym, jak i przy nadmiernym uwilgotnieniu jest bardzo trudna i prowadzi do niszczenia ich struktury. Wiosenne uprawki takich podłoży powinno się rozpoczynać możliwie wcześnie od włókowania pola lub płytkiej uprawy agregatem, ukośnie do kierunku orki. Przygotowanie gleby do siewu wykonuje się agregatem z sekcją spulchniającą wyposażoną w zęby sztywne oraz z wałem uprawowym. Poważne szkody w strukturze ziemi przynosi wjazd na zbyt wilgotne pole rozsiewaczem nawozu. Powstałe wtedy głębokie koleiny trudno jest wyrównać, a rośliny w tych miejscach rozwijają się z dużym trudem. Uprawa gleby powinna być wykonywana przy wilgotności sprzyjającej jej kruszeniu, a nie deformacji plastycznej. W przypadku roślin ozimych pierwsze nawożenie wiosenne powinno się wykonać jeszcze na zamarznięty grunt.

Uproszczenia uprawowe najistotniejsze w warunkach suszy

W warunkach suszy znaczenia nabiera uprawa bezorkowa. Te metody uprawy sprzyjają wzrostowi materii organicznej oraz rozwojowi mikroorganizmów. W efekcie poprawia to strukturę gleby, czyli ma wpływ na infiltrację wody opadowej i zatrzymanie jej w podłożu. Przedstawione wyżej wymagania agrotechniczne, jakie stawia technice rolniczej prawidłowe przygotowanie gleby do siewu, stanowią jednocześnie podstawowe wymagania, które musi spełnić agregat do uprawy przedsiewnej. Najwyższe wymagania techniczne do uprawy przedsiewnej stawia siew punktowy, a szczególnie siew buraka cukrowego. Za pewnik można przyjąć, że jeżeli agregat do uprawy przedsiewnej spełnia wymagania siewu punktowego buraków cukrowych, to również z powodzeniem może być używany do uprawy roli przed siewem innych roślin.

Wybierz agregat uprawowy stosownie do jego przeznaczenia

Tak jak i w przypadku innych maszyn rolniczych, tak i przy wyborze maszyny należy mieć na uwadze przede wszystkim wielkość gospodarstwa oraz moc ciągnika. W przypadku dużych gospodarstw zalecane jest więc zastosowanie dużego agregatu z wieloma narzędziami roboczymi, który będzie w stanie zapewnić szybką i efektywną realizację prac. Duże urządzenia pozwalają na sprawną, a jednocześnie dokładną pracę przy regulacji stosunku wodno-powietrznego w glebie, więc zaleca się, aby to właśnie takie urządzenia stosować wszędzie, gdzie jest to możliwe. Jak już zostało wspomniane, ważna jest również moc silnika, który będzie pracował wraz z agregatem. Podczas dokonywania wyboru warto również zwrócić uwagę na rodzaj gleby, na której maszyna będzie pracować oraz gatunek wysiewanej rośliny. Każda uprawa wymaga indywidualnego podejścia, ponieważ nieco innych warunków glebowych potrzebuje rzepak, innych burak cukrowy. Przykładowo, rzepak ozimy wymaga przeprowadzenia płytkich zabiegów glebowych. Z kolei kukurydzę wysiewa się na większych głębokościach i z zastosowaniem lekkich gleb. Zatem prawidłowy dobór elementów roboczych jest w tym przypadku niezwykle ważny dla prawidłowego przeprowadzenia upraw.

Jakie maszyny warto wykorzystać?

Uprawa przedsiewna jest przeprowadzana przy pomocy zaawansowanych technologicznie maszyn rolniczych. Jednym z takich urządzeń są wielozadaniowe i efektywne agregaty uprawowe, które skracają czas wykonywania prac i pozwalają na lepsze wykorzystanie pojedynczego przejazdu. Co ważne, agregaty te nadają się do różnego rodzaju gleby i mogą być stosowane do wielu rodzajów roślinności. Do tego typu narzędzi należą uniwersalne agregaty uprawowe Rolmako: kultywator przedsiewny VibroStar U 445 oraz kompaktowy agregat uprawowy U 684 lub maszyny talerzowe modele U 692 i U 652, które przeznaczone są do pracy w większych gospodarstwach. Są to maszyny przedsiewne, które dzięki zastosowaniu wielu narzędzi uprawowych oraz dużych możliwości konfiguracji idealnie przygotowują łoże siewne podczas jednego przejazdu roboczego. Agregat U 445 może być łączony z wałami przedsiewnymi typu Cambridge, natomiast model U 684 z siewnikiem zbożowym dowolnego producenta, co pozwala wykonać uprawę i siew w trakcie jednego przejazdu. Do małych i średnich gospodarstw Rolmako proponuje trzy modele uprawowo-siewne agregat uprawowy U 382, agregat uprawowo-siewny U 659 oraz agregat talerzowy U 693 ze sprzęgiem do siewnika. Mniejsi rolnicy powinni decydować się na maszyny bardziej uniwersale, które będą miały zastosowanie większe jak tylko do upraw przedsiewnych.

Co wziąć pod uwagę przy wyborze agregatu uprawowego?

Agregat uprawowy odpowiada za prawidłowe przygotowanie gleby pod dalsze prace związane z siewem, co ma bezpośredni wpływ na jakość późniejszych plonów. W firmie Rolmako dostępnych jest kilka modeli omawianych maszyn rolniczych, jednak w każdym przypadku trzeba zwrócić uwagę na dwa istotne czynniki, a mianowicie rodzaj gleby i powierzchnię działki. Jeśli na terenie gospodarstwa występują gleby ciężkie trzeba wybrać sprzęt masywny, a jednocześnie uniwersalny. Najlepiej sprawdzi się agregat talerzowy lub ciężki kompaktowy agregat uprawowy, który skutecznie spulchnia glebę zapewniając jej optymalną strukturę. Na glebach piaszczystych i lekkich lepiej sprawdzi się agregat zębowy. Nie jest on tak uniwersalny jak model talerzowy i gorzej radzi sobie na polach z dużą ilością resztek roślin, jednak bardzo dobrze sprawdza się podczas uprawy przedsiewnej. Istotnym czynnikiem jest też powierzchnia uprawianej działki. Od niej zależy szerokość robocza agregatu uprawowego. Na dużych działkach optymalną wydajność pracy zapewnią maszyny szersze, np. 5, 6, 8 metrów. Na mniejszych działkach wystarczającą szerokością będzie od 3 do 4 metrów.

Agregaty z sekcją talerzową

Brony talerzowe dobrze mieszają glebę i mają stosunkowo niewielkie zapotrzebowanie mocy. Ponadto nadają się na pola z dużą ilością resztek pożniwnych. Talerzówki mają zastosowanie zarówno w uprawie klasycznej, jak i uproszczonej. Z ich wykorzystaniem można wykonywać siew po wcześniejszym zabiegu wykonanym agregatem ścierniskowym lub podorywkowym. Sekcje uprawowe sprawdzają się również na cięższych rodzajach gleb. Jednakże agregaty talerzowe są cięższe w porównaniu z zestawami zębowymi. Stąd też wymagają ciągników zarówno o wyższej mocy, jak i z większym udźwigiem podnośnika. Niezbędnym wyposażeniem sekcji talerzowej są wały ugniatające. Najczęściej wykorzystywane są warianty strunowe, pierścieniowe oraz gumowe. W zestawach przyczepianych stosowane są wały oponowe, na których agregat opiera się podczas transportu.

Agregaty z sekcją zębową

Sekcje zębowe obejmują kultywator wyposażony w zęby sprężynowe z włóką i wałem strunowym. Taka konfiguracja ma zastosowanie jedynie w uprawie przedsiewnej i jest zalecana szczególnie na gleby lekkie oraz piaszczyste. Na cięższe ziemie przeznaczone są zęby sprężynowe o grubszym przekroju z częścią sprężynującą, wzmocnioną dodatkową sprężyną. Warto mieć na uwadze, że na glebach zbyt wilgotnych sprężyste zęby przyczyniają się do pogorszenia struktury gleby. Ponadto nie sprawdzają się one na polach z dużą ilością resztek pożniwnych. W takich przypadkach zalecane są kultywatory wyposażone w zęby proste. Ich konstrukcja minimalizuje bowiem ryzyko zaczepiania się resztek roślin. Jednakże sztywne zęby gorzej spulchniają glebę. Za kultywatorem przemawiać może niższa cena oraz mniejsza masa zestawu.

Zdecyduj między agregatem z sekcją talerzy a zębów

Podsumowując agregaty rolne mogą być wyposażone w sekcje talerzowe lub zębowe. Oba rodzaje maszyn pozwalają zaoszczędzić sporo czasu na polu, ale nie każde ostrze poradzi sobie z uprawą cięższej gleby. Dlatego też osobom, które mają do czynienia z ziemią piaszczystą, kamienistą, gliniastą, jak i dużą ilością resztek pożniwnych zalecamy wybrać agregat talerzowy. Pomimo tych niekorzystnych warunków sekcje uzębionych talerzy kompleksowo spulchniają glebę i dokładnie rozdrabniają bryły ziemi. Jeśli chodzi o gospodarstwa rolne z przewagą gruntów lekkich to idealne będą agregaty z sekcjami zębów, ponieważ stanowią one lżejszy model maszyny rolniczej, który nie będzie miał żadnego problemu z przygotowaniem gleby do siewu. Ponadto pozwalają one zaoszczędzić ilość paliwa w ciągniku rolniczym. Większość rolników staje przed dylematem czy zdecydować się na agregat talerzowy czy uprawowy zębowy. Brona talerzowa jest z pewnością bardziej uniwersalna, ponieważ dobrze radzi sobie na glebach z dużą ilością martwych roślin. Jednak jest ona również dużo cięższa, co ma znaczenie, gdy rolnik posługuje się starszym modelem ciągnika. Agregat zębowy sprawdzi się do uprawy przedsiewnej, nie ma jednak tylu zastosowań co brona. Wiele osób decyduje się na zakup obu wariantów, ponieważ znakomicie się one uzupełniają. W przypadku jednak gdy możemy wybrać tylko jeden sprzęt, dobrze jest zasięgnąć porady specjalistów Rolmako z działu handlowego.

Agregat uprawowy nie tylko do upraw przedsiewnych

Kultywator uniwersalny Rolmako U 497 jest to maszyna uprawowo-ścierniskowa, która w razie potrzeby jest w 100 % agregatem do upraw przedsiewnych oraz jak zajdzie potrzeba pełnowartościowym urządzeniem podorywkowym. 4-belkowy kultywator z mocnym zespołem roboczym wyposażonym w zęby SW 70x12 mm (opcjonalnie ST 90x13 mm) sprawdzi się na glebach lekkich, średnich i ciężkich. Odpowiednio długa konstrukcja umożliwia dużą przepustowość podczas uprawy. Uniwersalne zęby pozwalają na głębokie spulchnianie gleby oraz płytką uprawę ścierniska, co pozwala rolnikowi optymalnie wykorzystać maszynę podczas wielu zabiegów. Wdrożenie do produkcji U 497 było podyktowane potrzebą rynku na maszynę uprawową, która będzie z powodzeniem pracować płytko przygotowując glebę przed siew oraz pożniwną obróbkę ścierniska – wszystkie prace jednym kultywatorem.

Maszyny do upraw przedsiewnych od Rolmako

Wybierając agregat uprawowy powinniśmy uwzględniać posiadany ciągnik, ziemię i uprawiane rośliny. Jakie funkcje spełniają poszczególne części maszyn? Rolmako posiada całą gamę urządzeń do upraw przedsiewnych:
- Agregat uprawowy U 382
- Agregat uprawowo-siewny U 659
- Półzawieszany kultywator przedsiewny VibroStar U 445
- Kompaktowy agregat uprawowy U 684
- Agregat talerzowy U 693
- Brona talerzowa U 652
- Kultywator przedsiewno-podorywkowy U 497
- System łączenia narzędzi BigField.

Jakość agregatu uprawowego

Bez względu na to, jaki rodzaj agregatu wybierzesz w każdym przypadku trzeba zwracać uwagę na jego jakość. Zakup tej maszyny wiąże się ze sporym wydatkiem, dlatego warto zainwestować w sprzęt solidny, wytrzymały i trwały. Tylko wtedy będziesz mieć pewność, że posłuży Ci przez wiele długich lat. Oprócz tego warto zwrócić uwagę na dostępność i ceny części do agregatów uprawowych, których z pewnością wcześniej czy później będziesz potrzebować. Polecamy wybór przewymiarowanych i sprawdzonych maszyn uprawowych od Rolmako, przy produkcji których stosowane są najnowocześniejsze metody produkcji i wysokogatunkowe stale konstrukcyjne S500 i S700 oraz elementy robocze od najbardziej renomowanych dostawców. Rolmako to nie tylko gwarancja wysokiej jakości i długiego okresu działania, ale również pewność dostępności części zamiennych.

Podsumowanie

Przełom lata i jesieni jest tradycyjnie czasem przygotowań do kolejnego sezonu uprawy. W tym okresie warto skupić wysiłki na starannym przygotowaniu gleby pod zasiew, wcześniej zaś zaplanowaniu sprzętu do uprawy. Sztuce planowania sprzętu sprzyja szeroka gama maszyn uprawowych Rolmako. Wybór rodzaju agregatu rolniczego jest uzależniony od mocy dostępnego ciągnika oraz wielkości zasiewanego areału. Niezależnie od typu maszyny najczęstszym wyposażeniem agregatów uprawowych są sekcje bierne talerzowe lub zębowe. Mimo atutów jednych i drugich dylemat z czym podpinać siewnik, czy z jaką sekcją kupić agregat przedsiewny nie jest w pełni rozwiązany. Rolnicy często decydują się na oba warianty wyposażenia swojego gospodarstwa, ponieważ znakomicie się one uzupełniają. Narzędzia rolnicze wchodzące w skład agregatu muszą być bezwzględnie dostosowane do rodzaju uprawianej gleby oraz gatunku wysiewanej rośliny. Trzeba pamiętać, że innych warunków glebowych wymaga rzepak, innych kukurydza, czy burak cukrowy. Dlatego do uprawy trzeba podejść indywidualnie.